Cây sầu riêng được biết đến như một loại cây ăn trái nhiệt đới được nhiều người ưa chuộng, không chỉ vì hương vị thơm ngon và giá trị dinh dưỡng phong phú, mà còn bởi giá trị kinh tế cao mà nó mang lại cho người dân.
Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng khám phá những thông tin quan trọng về cây sầu riêng cũng như các lợi ích mà loài cây ăn trái này mang lại
Thông tin về cây sầu riêng
Nguồn gốc cây sầu riêng
Tên khoa học: Durio Zibethinus L.
Cây sầu riêng đã được phát hiện mọc hoang dại ở các rừng Sumatra và Kalimantan tại Malaysia. Với nguồn gốc từ vùng nhiệt đới ẩm, cây sầu riêng được nhân giống và trồng rộng rãi ở nhiều quốc gia có khí hậu tương tự, bao gồm Việt Nam, Lào, Thái Lan, Indonesia, Philippines, Malaysia và Campuchia.
Tại Việt Nam, sầu riêng chủ yếu được phân bố ở các tỉnh như Tây Ninh, Đắk Lắk, và Quảng Trị. Là cây ăn trái nhiệt đới, sầu riêng không chịu được cái lạnh của mùa đông, vì vậy loài cây này chủ yếu được trồng ở khu vực phía Nam. Tại đây, sầu riêng đã trở thành một đặc sản nổi tiếng, và có giá thành rất cao.
Đặc điểm nhận dạng cây sầu riêng
Hình dáng cây sầu riêng
Cây sầu riêng là loại cây thân gỗ, mọc thẳng, với vỏ thô. Tán cây rộng và to ở phía dưới, dần thu hẹp về phía ngọn, tạo hình dạng giống như hình nón. Các nhánh sầu riêng thường mọc ngang, đặc biệt khi mang trái nặng, cành sẽ thẳng ra. Trong điều kiện tự nhiên, cây sầu riêng có thể cao từ 27 đến 40 mét. Tuy nhiên, trong điều kiện trồng canh tác, chiều cao trung bình của cây thường từ 10 đến 12 mét, với đường kính khoảng 1,2 mét.
Lá cây sầu riêng
Lá cây sầu riêng có dạng đơn mọc so le, phiến lá dày có hình dạng trứng thuôn dài, các vảy nhỏ bao xung quanh lá rụng thay phiên, phần phía cuống hơi nhọn đến gần tròn nhưng nhọn phía chót lá. Lá non có màu đồng, khi trưởng thành mặt trên màu xanh đậm và bóng láng, mặt dưới của phiến lá có màu vàng.
Hoa cây sầu riêng
Hoa sầu riêng có thể mọc trên cả cành và trực tiếp trên thân cây sầu riêng. Những bông hoa này chỉ xuất hiện trên các cành hoặc thân có khả năng gánh được sức nặng của trái sầu riêng khi lớn lên.
Mỗi bông hoa bao gồm năm cánh hoa tròn, một đài hoa, nhụy hoa và những chùm nhị hoa thon dài. Cánh hoa và nhị hoa có màu từ trắng xanh nhạt đến trắng ngà, tùy thuộc vào độ trưởng thành.
Hoa sầu riêng tỏa ra một mùi thơm nhẹ nhàng, hoa sầu riêng có nhiều mùa ra hoa khác nhau trên khắp thế giới, nhưng hầu hết cây sầu riêng ra hoa hai lần một năm. Chúng thường xuất hiện vào mùa thu và mùa xuân.
Trái sầu riêng và hương vị của nó
Trái sầu riêng có dạng hình cầu, bên ngoài là lớp gai nhọn. Gai trên vỏ sẽ chuyển từ xanh đậm đến xanh lá, cứng cáp khi quả sầu riêng đã chín đến mùa thu hoạch. Thịt sầu riêng ngả màu vàng óng ánh có vị ngọt ngào, béo ngậy, hơi bùi bùi, mùi hương thơm đặc trưng mà ít loại trái cây nào có được.
Các giống sầu riêng ngon nhất hiện nay
Trên thị trường hiện nay có rất nhiều giống sầu riêng được nhập vào Việt Nam đưa vào canh tác. Dưới đây là các giống sầu riêng có hương vị thơm ngon và phổ biến được trồng nhiều ở các tỉnh Tây Nam Bộ và miền Đông.
- Sầu riêng Ri6
- Sầu riêng chuồng bò
- Sầu riêng Musang King
- Sầu riêng khổ qua
- Sầu riêng Cái Mơn
- Sầu riêng Monthong
Giá trị mà cây sầu riêng mang lại
Giá trị kinh tế mà cây sầu riêng mang lại
Nhu cầu tiêu thụ sầu riêng ngày càng tăng, mở ra nhiều cơ hội cho bà con nông dân. Cây sầu riêng gốc từ 7 năm tuổi trở lên có thể đạt năng suất khoảng 16 tấn quả/ha.
Giá bán sầu riêng
- Sầu riêng Thái: Giá bán trung bình dao động từ 80.000 đến 100.000 đồng/kg.
- Sầu riêng Ri6: Giá bán nằm trong khoảng 40.000 đến 45.000 đồng/kg.
Giá trị xuất khẩu
So với năm 2023, giá trị xuất khẩu sầu riêng trong năm 2024 đã tăng 82% so với cùng kỳ năm ngoái, trong đó thị trường Trung Quốc chiếm tới 92% tổng giá trị xuất khẩu.
Giá trị sử dụng của cây sầu riêng
Chắc hẳn bạn đã quen thuộc với việc ăn sầu riêng tươi sau khi bóc vỏ. Tuy nhiên, sầu riêng còn có nhiều giá trị sử dụng khác như sau:
Chế biến thực phẩm
Các sản phẩm chế biến từ sầu riêng bao gồm:
- Kẹo
- Bánh
- Nước giải khát
- Kem
Sử dụng trong xây dựng
Thân cây sầu riêng có thể được sử dụng để làm bàn, ghế và các đồ gia dụng.
Trị bệnh từ cây sầu riêng
- Lá: Có thể nấu tắm cho người bị vàng da do gan.
- Vỏ Cây: Dùng để làm nước tắm chữa các bệnh ngoài da như diệt rận, rệp.
- Vỏ trái: Có thể dùng làm thuốc bổ, chữa đầy hơi, khó tiêu, ho do hàn, và cảm sốt.
- Rễ và Lá: Dùng làm thuốc hạ sốt, chữa vàng da do gan. Rễ và lá sầu riêng (10-20 gram) được thái nhỏ, phơi khô, sắc với 200ml nước còn 50ml để uống hàng ngày.
Giá trị dinh dưỡng bên trong trái sầu riêng
Cây sầu riêng là một trong những loai cây ăn trái rất bổ dưỡng, với các giá trị về calo, đường, đạm, chất béo và khoáng chất đều cao hơn so với nhiều loại trái cây khác. Bên trong trái sầu riêng chứa nhiều vi chất có lợi cho sức khỏe như sắt, photpho, vitamin C, folate, kali và magiê, rất tốt cho sức khỏe của xương.
Giá trị từ cơm sầu riêng
Trong 200 gram cơm sầu riêng, bạn sẽ nhận được khoảng 300 – 390 calo, cùng với các dưỡng chất sau:
- Vitamin B6: 38% nhu cầu hàng ngày
- Vitamin C: 80% nhu cầu hàng ngày
- Đồng: 25% nhu cầu hàng ngày
- Thiamine: 61% nhu cầu hàng ngày
- Kali: 30% nhu cầu hàng ngày
- Magiê: 18% nhu cầu hàng ngày
- Mangan: 39% nhu cầu hàng ngày
- Riboflavin: 29% nhu cầu hàng ngày
- Folate: 22% nhu cầu hàng ngày
- Niacin: 13% nhu cầu hàng ngày
Giá trị từ hạt sầu riêng
Bên trong hạt sầu riêng chứa khoảng 3,1% protit, 0,4% lipit, cùng các chất như photpho, natri, kali, canxi, magiê, sắt, và vitamin B1, B2, C. Hạt cũng được sử dụng làm thức ăn và làm thuốc bổ dưỡng. Bột hạt sầu riêng thường được dùng làm chất phụ gia trong chế biến kẹo và mứt.
Kỹ thuật trồng và chăm sóc cây sầu riêng đạt hiệu quả
Kỹ thuật trồng cây sầu riêng
Điều kiện phát triển của cây sầu riêng
Sầu riêng là một loại cây ăn quả nhiệt đới, nổi tiếng với hương vị thơm ngon và chứa nhiều dưỡng chất, được nhiều người yêu thích. Tuy nhiên, việc trồng sầu riêng không phải là điều dễ dàng. Do đó, trước khi bắt tay vào canh tác, bạn cần tìm hiểu kỹ về điều kiện sinh thái cũng như quá trình phát triển của cây.
Dưới đây là một số điều kiện để cây sầu riêng có thể phát triển tốt:
- Điều kiện thổ nhưỡng
- Cây sầu riêng thích hợp trồng ở những vùng đất màu mỡ, đất thịt hoặc đất pha cát, đất phù sa, đất đỏ bazan, có khả năng thoát nước tốt. Độ pH thích hợp là trong khoảng từ 4,5 – 6 vì cây sầu riêng có bộ rễ chịu mặn và chịu phèn thấp. Ở nước ta, các vùng đất đỏ như Tây Nguyên là nơi có điều kiện lý tưởng để trồng sầu riêng.
- Điều kiện nhiệt độ
- Hầu hết các giống sầu riêng tại Việt Nam phát triển mạnh, ưa nhiệt độ không quá cao cũng không quá thấp, có thể đạt được năng suất ở môi trường có nhiệt độ từ 25 đến 36 độ C. Trải qua quá trình nghiên cứu các chuyên gia đã đưa ra kết luận rằng, cây sầu riêng sẽ không được thuận lợi trong quá trình phát triển, ra hoa và đậu quả khi nhiệt độ dưới 22 độ C và trên 40 độ C.
- Điều kiện về lượng mưa và độ ẩm thích hợp
- Sầu riêng ưa khí hậu nóng và ẩm, với độ ẩm cao và ổn định. Những vùng có khí hậu khô hanh không phù hợp cho cây sầu riêng. Cây có thể sinh trưởng và phát triển tốt ở nhiệt độ từ 24 – 30 độ C, với độ ẩm không khí khoảng 75 – 80%. Đặc biệt, trong giai đoạn ra hoa, cây cần nhiệt độ từ 20 – 22 độ C và độ ẩm từ 50 – 60%.
- Cây sầu riêng có nhu cầu về lượng mưa khá lớn, khoảng 1.600 – 4.000 mm/năm, và lượng mưa cần được phân bố đều trong năm, vì cây không chịu được tình trạng khô hạn kéo dài trên 3 tháng. Mặc dù sầu riêng ưa ẩm, nhưng lại không thích hợp với nơi có nước đọng. Do đó, những khu vực có lượng mưa trên 2.000 mm mỗi năm rất thích hợp để trồng sầu riêng.
- Nếu trồng sầu riêng ở những vùng có mùa khô kéo dài từ 4 đến 5 tháng, người trồng cần phải tưới nước thường xuyên, vì cây sầu riêng có khả năng chịu hạn rất kém.
Kỹ thuật chọn giống cây sầu riêng
Khi lựa chọn giống cây sầu riêng để trồng, bà con nên chọn những giống cây sầu riêng chất lượng, cho năng suất cao và được ưa chuộng trên thị trường. Đặc biệt, nên nên tìm mua những cây giống sầu riêng ghép bán sẵn ở các vựa ươm cây sầu riêng giống.
Khi mua giống cây sầu riêng, chọn những cây xanh tốt, khỏe mạnh, các lá mọc đều, thân cây thẳng, mắt ghép phải xanh, đều, đẹp. Quan trọng nhất là lựa chọn mua cây sầu riêng giống tại các trại cây bán sầu riêng giống uy tín để đảm bảo nguồn gốc và chất lượng.
Lưu ý không được trồng sầu riêng bằng hạt.
Thời vụ và mật độ trồng cây sầu riêng thích hợp
Thời vụ: Thích hợp nhất khi mùa mưa đã bắt đầu (cuối tháng 6 – đầu tháng 7).
Khoảng cách trồng : Tốt nhất nên trồng thưa để vườn thông thoáng, cây khỏe mạnh, dễ chăm sóc và ít bị bệnh thối trái. Tùy theo thực tế mà có nhiều phương thức trồng như trồng thuần hay trồng xen.
- Nếu trồng thuần: 120 cây – 155 cây/ha ( 8m x 8 –10m/cây).
- Nếu trồng xen: 60 cây – 90 cây/ha (10m x 12m/cây).
Kỹ thuật trồng cây sầu riêng
- Đào mương, lên liếp
- Lên liếp đơn: Phù hợp cho trồng chuyên canh. Kích thước liếp rộng từ 6 – 8 m; mương rộng 1 – 2 m, sâu từ 1 – 1,2 m.
- Lên liếp đôi: Phù hợp cho việc trồng xen kẽ một số cây trồng khác để lấy ngắn nuôi dài. Kích thước liếp rộng từ 10 – 12 m; mương rộng 4 – 5 m, sâu từ 1 – 1,2 m.
- Chuẩn bị hố trồng
- Đào hố trồng có kích thước 0,8 x 0,8 x 0,8 m và cho từ 0,5 – 1 kg vôi/hố để xử lý một số côn trùng và nấm bệnh trong đất.
- Sau khi xử lý hố trồng khoảng 1 tháng, tiến hành bón lót hỗn hợp đã trộn đều gồm: 30 kg phân chuồng hoai mục, 200 g NPK (15:15:15), và đất mặt đào từ hố trồng với lượng vừa đủ để khi lấp lại bằng với mặt đất tự nhiên. Sau 15 ngày, tiến hành đặt cây con.
- Cách trồng cây sầu riêng
- Đặt cây con: Đào một lỗ chính giữa hố đã được trộn phân, lấp xuống sao cho vừa bằng bầu cây giống. Dùng kéo cắt bịch ni lông cẩn thận để không làm tổn thương rễ và không được làm bể bầu. Đặt cây vào hố trồng, hướng mắt ghép quay về hướng gió chính trong năm để giảm hiện tượng tách mắt ghép. Nén đất chặt xung quanh bầu cây, cắm 3 cọc tạo thành hình tam giác bao xung quanh cây và buộc nhẹ vào thân cây để giữ cây khỏi đổ ngã. Tưới đẫm nước ngay sau khi trồng và dùng rơm, cỏ khô để ủ gốc nhằm giữ ẩm.
- Che bóng cho cây nhỏ: Trong 6 tháng đầu sau khi trồng, cần che 30 – 40% ánh nắng bằng lưới đen và che phủ mặt liếp bằng một số cây ngắn ngày như đậu xanh, đậu phộng. Điều này không chỉ giúp giữ ẩm cho đất mà còn tạo thêm cây trồng xen lấy ngắn nuôi dài. Có thể trồng thêm cây bắp hoặc chuối theo hướng đông tây, cách gốc 2 – 3 m để che nắng cho cây.
Kỹ thuật chăm sóc cây sầu riêng đạt hiệu quả
Chú ý lượng nước tưới và độ ẩm cho cây sầu riêng
Cách chăm sóc sầu riêng xanh tốt và hiệu quả là đảm bảo mỗi cây có lượng nước tưới vừa đủ để duy trì độ ẩm cho đất. Đặc biệt, trong mùa khô, bà con cần chú ý tưới nước với tần suất từ 7-10 ngày/lần.
Để tăng khả năng giữ ẩm cho đất và rễ cây, nên phủ thêm rơm rạ, vỏ trấu, hoặc các vật liệu hữu cơ khác.
Đối với những khu vực vùng núi cao, bà con có thể kết hợp việc đánh bồn xung quanh gốc cây. Cách này sẽ giúp quá trình tưới tiêu và giữ nước thấm vào đất dễ dàng hơn, đảm bảo cây sầu riêng phát triển khỏe mạnh.
Bón phân định kì
Sau khi trồng, khi cây ra tược non đầu tiên, bạn mới nên tiến hành bón phân. Lượng phân bón nên được chia nhỏ và thực hiện nhiều lần. Trong năm đầu tiên, bà con nên bón từ 6-8 lần.
Lượng phân bón theo năm:
- Năm thứ nhất:
- Tổng lượng phân gồm 5-10 kg Sitto Phat Uro-1 + 1-1,5 kg NPK Sitto Phat 20-20-15+TE, chia ra 6-9 lần bón/cây/năm.
- Năm thứ hai:
- Tổng lượng phân gồm 5-10 kg Sitto Phat Uro-1 + 1,5-2 kg NPK Sitto Phat 20-20-15+TE, chia ra 4-6 lần bón/cây/năm.
- Năm thứ ba:
- Tổng lượng phân gồm 5-10 kg Sitto Phat Uro-1 + 2-2,5 kg NPK Sitto Phat 20-20-15+TE, chia ra 4-6 lần bón/cây/năm.
- Năm thứ tư:
- Tổng lượng phân gồm 5-10 kg Sitto Phat Uro-1 + 2,5-3,5 kg NPK Sitto Phat 20-20-15+TE, chia ra 4-5 lần bón/cây/năm.
- Từ năm thứ năm trở đi:
- Tổng lượng phân gồm 5-10 kg Sitto Phat Uro-1 + 3,5-4,5 kg NPK Sitto Phat 20-20-15+TE, chia ra 4-5 lần bón/cây/năm.
Ngoài việc bón phân, cần phun dinh dưỡng qua lá bổ sung, chất kích thích rễ và thuốc bảo vệ thực vật để giúp cây sầu riêng phát triển nhanh, hạn chế sâu bệnh. Điều này đặc biệt quan trọng trong giai đoạn ra đọt non. Đồng thời, việc này cũng giúp quản lý tốt các bệnh như thối rễ, bọ trĩ, rầy xanh, rệp sáp và thán thư trong giai đoạn cây kiến thiết.
Cắt tỉa cành nhánh cho cây sầu riêng
Để cây sầu riêng có bộ tán khỏe mạnh và vững chãi, việc cắt tỉa cành và tạo tán trong kỹ thuật chăm sóc cây con là rất quan trọng. Ngay từ năm thứ hai trở đi, bà con cần thực hiện cắt tỉa cành để tạo khung tán cho cây.
Quy tắc cần đảm bảo là tạo cho cây bộ khung tán cân đối, tròn đều và có dáng cây thông. Bà con nên tiến hành xoay cành và chằn cành theo hướng mong muốn. Cần cắt bỏ các cành yếu, cành bị sâu bệnh và cành mọc sai hướng.
Giữ lại những cành khỏe mạnh, sinh trưởng tốt và có khả năng cho nhiều trái. Đặc biệt, trong kỹ thuật tỉa cành, khoảng cách giữa các cành được giữ lại cần phải đều nhau, để ánh nắng có thể lọt xuống tận gốc. Ngoài ra, cắt bỏ đọt nếu cây mọc vượt, giữ cho cây có độ cao khoảng 5-6 m để thuận tiện cho việc thu hoạch trái sau này.
Các loại bệnh hại thường gặp trên cây sầu riêng
- Bệnh nấm hồng
- Bệnh thán thư
- Bệnh đốm rong
- Bệnh nấm trái
- Bệnh thối gốc chảy nhựa
- Bệnh cháy lá chết ngọn
- Bệnh thối hoa
Cần tỉa cành, tạo tán cho cây và vườn cây thông thoáng thường xuyên theo dõi để phát hiện sớm sâu bệnh hại, thu gom và tiêu huỷ những bộ phận của cây bị bệnh. Bảo vệ thiên địch có sẵn trong vườn, bón phân, tưới nước đầy đủ. Sử dụng thuốc BVTV có hoạt chất phù hợp.
Cây Tốt – Nhà vườn cung cấp cây sầu riêng chuẩn F1, chất lượng cao
Bà con có nhu cầu mua các loại giống cây sầu riêng F1 chuẩn giống, chất lượng cao hãy liên hệ tới Cây Tốt. Kỹ thuật ghép mắt, ghép cành chuẩn xác, bảo đảm cây chuẩn giống, khỏe mạnh đến tay bà con và đối tác.
Ngoài giống cây sầu riêng thì Vườn Ươm CÂY TỐT còn cung cấp hơn 100 loại cây xanh và giống cây trồng. Chọn mua giống cây tại nhà vườn, bà con sẽ được đội ngũ nhân viên tận tâm tư vấn. Đặc biệt, với những bà con ở xa, Cây Tốt sẽ hỗ trợ gửi hàng tận nơi, cam kết đổi hàng nếu có bất cứ vấn đề gì khi vận chuyển.
Với uy tín lâu năm và sự cam kết về chất lượng, Cây Tốt là một trong những lựa chọn hàng đầu cho những ai đang tìm kiếm cây sầu riêng chất lượng cao. Khách hàng không chỉ yên tâm về nguồn gốc cây mà còn được đảm bảo về dịch vụ chăm sóc và hỗ trợ sau bán hàng.
Kết bài
Phía trên đây là toàn bộ thông tin về cây sầu riêng mà Cây Tốt đã tổng hợp cho bà con, mong bà con có thể nắm rõ được những thông tin cũng như kỹ thuật để có một vụ mùa bội thu.